Pogwizdów to urokliwa i historyczna wieś, położona w południowo-wschodniej części Pogórza Kaczawskiego, rozciągająca się na prawie trzy kilometry wzdłuż potoku Przyłęcznica. To miejsce, gdzie czas zdaje się płynąć wolniej, a bogata historia przeplata się z pięknem natury. Malownicze zakątki wsi prowadzą do zabytków, które świadczą o jej dawnej świetności i wielowiekowej tradycji.
W centralnej części Pogwizdowa znajduje się niezwykle cenny zabytek – kościół Podwyższenia Krzyża Świętego, którego historia sięga prawdopodobnie końca XIII wieku.
To monumentalna budowla otoczona murem, z romańskimi portalami wykutymi z jasnego piaskowca, stanowi prawdziwy skarb architektury sakralnej. Wnętrze kościoła kryje unikatowe malowidła, epitafia dawnych mieszkańców oraz relikty epok od romańskiej po barokową. Na uwagę zasługują także renesansowe płyty nagrobne, w tym słynna płyta A. von Nimptsha, będąca dziełem wysokiej klasy sztuki renesansowej.
Sytuowanie świątyni na wschód, z boczną kaplicą grobową, symbolizuje głęboką symbolikę chrześcijańskiej architektury, a jej wieloetapowe przebudowy odzwierciedlają bogatą historię wspólnoty pogwizdowskiej.
Niestety, kolą w oczy porozrzucane na tyle świątyni części epitafium i nagrobków, a nawet połamane krzyże. Z koli przez okienka można zajrzeć do podziemi, a tam... luźno leżące kości, prawdopodobnie na kamiennym sarkofagu.
Nieopodal znajduje się cmentarz ewangelicki, również otoczony murem, z alejami lipowymi prowadzącymi do neogotyckiej kaplicy grobowej rodziny von Loesch z 1885 roku. Pozostałości dawnego cmentarza i otaczająca go architektura przywołują obrazy minionych epok i przypominają o wielokulturowym dziedzictwie tego miejsca.
Wśród innych ciekawych zabytków Pogwizdowa na uwagę zasługują ruiny klasycystycznego pałacu - również rodziny von Loesch, niegdyś będącego siedzibą lokalnych właścicieli. Dziś pozostałości budowli powoli giną wśród rozrastającej się roślinności. Niestety, pałac, który przetrwał dwie wojny, nie przeżył czasów nowożytnych - jego upadek rozpoczął się w latach 70-tych XX wieku.
Niedaleko nich stoi okazały budynek gospodarczy z 1912 roku, który jeszcze do niedawna był świadectwem dawnej świetności lokalnej gospodarki. Na północ od wsi można również zobaczyć pozostałości otoczonego murem cmentarza ewangelickiego, idealnie wpisującego się w pejzaż pogwizdowskiej wsi.
W miejscowości znajduje się także będący w renowacji piękny Kościół Rzymskokatolicki pw. Wniebowstąpienia Pańskiego z piękną amboną i organami.
Pogwizdów nie tylko zachwyca architekturą i zabytkami, skłaniającymi do zadumy nad losami tego regionu i calego Dolnego Śląska. Miejscowosc także otacza piękna, idealnie wkomponowana w scenerię, przyroda. Potok Przyłęcznica, który biegł wzdłuż wsi, dodaje uroku krajobrazowi i stanowi miejsce odpoczynku dla miłośników natury. To miejsce, gdzie historia i natura przeplatają się ze sobą, tworząc niezwykły klimat sprzyjający refleksji, spacerom i poznawaniu dziedzictwa regionu.
Dla każdego miłośnika historii, architektury czy po prostu piękna natury Pogwizdów stanowi wyjątkową perełkę Dolnego Śląska. To wieś, która pomimo wspomnianych, kontrowersyjnych zaniedbań, mimo wszystko zachowała swój niepowtarzalny, staroświecki - w pozytywnym tego słowa znaczeniu - urok i daje możliwość zanurzenia się w czasach, kiedy architektura sakralna i wiejska społeczność odgrywały kluczową rolę w codziennym życiu mieszkańców. Odwiedzając to miejsce, można poczuć ducha minionych wieków i docenić bogactwo kulturowe tego niezwykłego zakątka Polski.
raz
