W środę nad ranem na Westerplatte odbyły się obchody 82. rocznicy wybuchu II wojny światowej, organizowane przez Wojsko Polskie. Zgodnie z tradycją poranne uroczystości rozpoczęły się dźwiękiem syren alarmowych, tuż przed 4.45, bo o tej godzinie 1 września 1939 r. nastąpił niemiecki atak na polską Wojskową Składnicę Tranzytową, ulokowaną na gdańskim półwyspie. Żołnierze Wojska Polskiego i zaproszeni goście odśpiewali hymn państwowy, a na maszt została wciągnięta flaga.
W uroczystości odbywającej się u stóp pomnika Obrońców Wybrzeża wzięli udział m.in. premier Mateusza Morawiecki, marszałkowie Sejmu i Senatu – Elżbieta Witek i Tomasz Grodzki, wiceszefowa Komisji Europejskiej Věra Jourová, ministrowie, parlamentarzyści, samorządowcy, przedstawiciele Instytutu Pamięci Narodowej. Zgromadzonych uczestników powitał gospodarz ceremonii minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak.
Szczególnym momentem obchodów było zapalenie znicza pokoleń przez m.in. kombatantów, harcerzy, weteranów i żołnierzy. Podczas uroczystości odegrano "Marsz Bohaterów Westerplatte".
Marszałek Sejmu, w obecności prezesa IPN Karola Nawrockiego i dyrektora Muzeum II Wojny Światowej Grzegorza Berendta, wręczyła notę identyfikacyjną rodzinie jednego z poległych westerplatczyków – starszego legionisty Ignacego Zatorskiego. Miejsce jego spoczynku odkryli archeolodzy prowadzący prace na terenie składnicy. Żołnierze odczytali "Apel pamięci", a bohaterstwo obrońców ojczyzny zostało uczczone salutem armatnim.
Podczas swojego wystąpienia Elżbieta Witek powiedziała, że obrona Westerplatte stała się symbolem wielkiego męstwa, bohaterstwa, niezwykłego patriotyzmu i miłości do ojczyzny. Dodała, że postawa obrońców Westerplatte jest dla nas wzorem do naśladowania.
Wskazała też, że do II wojny światowej doprowadziły "dwie antyludzkie ideologie". "Tam gdzie górę biorą ideologie, gdzie nie ma wartości, nie można zbudować niczego trwałego" – mówiła.
Dodała, że niektórzy próbują na nowo pisać historię. "Oskarża się Polaków o współsprawstwo II wojny światowej. To są haniebne słowa, którym trzeba się stanowczo sprzeciwić" – podkreśliła.
Premier Mateusz Morawiecki zwrócił uwagę, że "z roku na rok ubywa osób, które pamiętają tamte dni, tamten wrzesień. Z roku na rok coraz mniej jest świadków, naocznych świadków wojny, która rozpoczęła się wcześniej od paktu między Hitlerem a Stalinem 23 sierpnia 1939 r.". Wojny, która, jak dodał, "była największą hekatombą XX wieku, jednym z najkrwawszych konfliktów w dziejach ludzkości".
"Dziś, po 82 latach od rozpoczęcia tej strasznej wojny, musimy zdawać sobie sprawę z tego, że następuje proces wypierania z pamięci i świadomości tego, kto był faktycznym sprawcą, kto był odpowiedzialny za tamte zbrodnie, za zniszczenia, za śmierć" – podkreślił premier. "Myli się katów z ofiarami, przypisując odmienne role tym, którzy w dramatycznych okolicznościach bronili człowieczeństwa, wolności, niepodległości z tymi, którzy bestialsko od pierwszych dni mordowali, niszczyli cały naród, niszczyli całe państwa" – zaznaczył.
"Ta wojna została wywołana przez niemieckich najeźdźców. Już od pierwszych dni wojny niemiecki Wermacht dokonywał bestialskich zbrodni na cywilnej ludności polskiej. Mordowano kobiety, dzieci i starców, palono całe wsie" – dodał premier.
Podkreślił, że "to naród niemiecki ponosi pełną i absolutną odpowiedzialność za to, co się wówczas działo". Według niego była to "operacja zniszczenia narodu polskiego, która miała dokonać całkowitej eksterminacji – dokładnie wyliczono to na 85 proc. – narodu polskiego, obywateli polskich". "Pozostałe 15 proc. miało zostać zamienionych na zgermanizowanych niewolników"– dodał.
"To była także operacja gospodarcza – gigantyczny rabunek, zabór mienia i depozytu na rachunkach bankowych Polaków, zaboru towaru, kradzieży fabryk. To był rabunek na masową skalę, rabunek i zniszczenie, które nigdy nie zostały zrekompensowane. Musimy o tym pamiętać, bo Niemcy wraz z Sowietami pozbawili nas wolności, niepodległości, szans normalnego rozwoju na wiele dziesiątków lat" – wskazał.
"Żołnierze i cywile walczyli na wszystkich frontach II wojny światowej, mieli w sobie głęboką wiarę i wolę walki do ostatniej kropli krwi" – powiedział Morawiecki. "Polacy bili się o wolność, lepszy świat, wolną ojczyznę, Europą, o świat bez wojny. To właśnie Polacy ponieśli największą ofiarę" – podkreślił.
List od prezydenta Andrzeja Dudy odczytał zastępca szefa Kancelarii Prezydenta RP Piotr Ćwik. "Wspaniała, mężna i patriotyczna postawa naszych przodków i poprzedników stanowiła mocny fundament państwa polskiego. Znajdowała wyraz podczas zmagań i w czasach pokoju, w dzielności wojskowej i wytrwałym wysiłku. Teraz, kiedy świętujemy stulecie odrodzenia, obrony i odbudowy wolnej Rzeczypospolitej ze szczególną czcią i podziwem spoglądamy wstecz na zasługi i dokonania tamtej generacji" – napisał prezydent Andrzej Duda.
Po przemówieniach harcerze odczytali "Przesłanie Westerplatte". Na zakończenie uroczystości uczestnicy odmówili wspólną modlitwę za poległych, którą poprowadzili kapelani wojskowi trzech wyznań. Nad Westerplatte przeleciały samoloty Iskra, które stworzyły biało-czerwone barwy. Delegacja oficerów WP złożyła wieniec od narodu przed pomnikiem Obrońców Wybrzeża, a kompania reprezentacyjna Wojska Polskiego odśpiewała pieśń I Brygady Legionów Polskich. (PAP)
Anna Wydorska